8th Pay Commission Salary: केंद्र सरकारच्या लाखो कर्मचाऱ्यांसाठी ८ व्या वेतन आयोगाच्या (8th Pay Commission) तयारीने वेग घेतला आहे. प्रत्येक नवीन वेतन आयोग केवळ मूळ वेतनात (Basic Pay) वाढ करत नाही, तर भत्ते (Allowances) आणि वेतन संरचना यात मोठे बदल घडवून आणतो. तज्ज्ञांच्या मते, यावेळीही ‘कमी भत्ते, अधिक मूळ वेतन’ या सूत्रावर काम केले जाईल.
याचा स्पष्ट अर्थ असा आहे की, मागील वेतन आयोगांच्या धर्तीवर, ८ व्या वेतन आयोगातही अनेक जुने आणि कालबाह्य झालेले भत्ते रद्द होण्याची किंवा इतर मोठ्या भत्त्यांमध्ये समाविष्ट (Merger) होण्याची दाट शक्यता आहे. भत्ते कमी झाल्यास एकूण पगारावर काय परिणाम होईल आणि मूळ वेतनात किती वाढ अपेक्षित आहे, याबद्दलची सविस्तर माहिती खालील लेखात दिली आहे.
७ व्या वेतन आयोगातील बदलांचा इतिहास (एक दृष्टिक्षेप)
भत्त्यांच्या बदलाचा अंदाज घेण्यासाठी मागील आयोगाचा इतिहास पाहणे महत्त्वाचे आहे:
- ७ वा वेतन आयोग (7th Pay Commission): या आयोगाने एकूण १९६ भत्त्यांचा सखोल आढावा घेतला होता.
- परिणाम: या आढाव्यातून तब्बल ५२ भत्ते पूर्णपणे रद्द करण्यात आले, तर ३६ भत्ते इतर भत्त्यांमध्ये समाविष्ट (Merger) करण्यात आले.
- या प्रक्रियेमुळे, ८ व्या वेतन आयोगातही अनेक छोट्या आणि कमी महत्त्वाच्या भत्त्यांना ‘कात्री’ लागण्याची शक्यता आहे.
८ व्या वेतन आयोगात कोणते भत्ते रद्द किंवा समाविष्ट होऊ शकतात?
डिजिटलायझेशन आणि सरकारी कामाच्या बदललेल्या स्वरूपामुळे खालील भत्ते रद्द होण्याची किंवा त्यांच्या नियमात बदल होण्याची शक्यता आहे:
| भत्त्याचा प्रकार | संभाव्य बदल आणि कारण |
|---|---|
| प्रवास भत्ता (Travel Allowance – TA) | डिजिटल प्रणाली आणि ऑनलाईन कामामुळे प्रत्यक्ष प्रवासाची गरज कमी झाली आहे. त्यामुळे हा भत्ता रद्द होण्याची किंवा नियमांमध्ये मोठे बदल होण्याची शक्यता आहे. |
| स्थानिक किंवा विशिष्ट भत्ते (Local/Specific Allowances) | संगणकीकरणामुळे आणि प्रशासकीय बदलांमुळे क्लार्क किंवा टायपिंगशी संबंधित असलेले आणि आता कालबाह्य झालेले काही जुने/स्थानिक विभागीय भत्ते रद्द केले जातील. |
| स्पेशल ड्युटी अलाऊन्स | विशिष्ट कामांसाठी दिला जाणारा हा भत्ता, कामाचे स्वरूप बदलल्यास, थेट मूळ वेतनात समाविष्ट (Merger into Basic Pay) केला जाऊ शकतो. |
भत्ते रद्द झाल्यास कर्मचाऱ्यांच्या पगारावर काय परिणाम होईल?
भत्ते कमी झाल्यामुळे कर्मचाऱ्यांमध्ये चिंता निर्माण होणे स्वाभाविक आहे, परंतु या बदलामुळे दीर्घकाळात कर्मचाऱ्यांचे आर्थिक हित जपले जाईल.
मूळ वेतनात मोठी वाढ (Basic Pay Hike)
- धोरण: केंद्र सरकार सहसा छोटे आणि जुने भत्ते रद्द करून, त्याचा भार मूळ वेतन (Basic Pay) आणि महागाई भत्ता (DA) वाढवण्यावर केंद्रित करते.
- फिटमेंट फॅक्टर: ८ व्या वेतन आयोगात फिटमेंट फॅक्टर वाढण्याची शक्यता असल्याने, तुमचे मूळ वेतन लक्षणीयरित्या वाढेल. भत्त्यांमुळे होणारे नुकसान या मोठ्या वाढीमुळे भरून निघू शकते.
पेन्शनधारकांना फायदा
- पेन्शन (Pension) आणि ग्रॅच्युइटी (Gratuity) हे मूळ वेतनावर आधारित असतात, भत्त्यांवर नाही.
- परिणाम: मूळ वेतनात मोठी वाढ झाल्यामुळे, सेवानिवृत्त होणाऱ्या कर्मचाऱ्यांची पेन्शनची रक्कम वाढेल. त्यामुळे दीर्घकाळात हा बदल पेन्शनधारकांसाठी फायद्याचा ठरू शकतो.
८ वा वेतन आयोग कधी लागू होईल?
सध्या ८ व्या वेतन आयोगासंदर्भात केंद्र शासनाने कोणतीही अधिकृत अधिसूचना (Official Notification) जारी केलेली नाही.
- पुढील पाऊल: आयोग नेमणे, Terms of Reference (ToR) निश्चित करणे आणि आयोगाच्या अध्यक्षांची नियुक्ती करणे, ही प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावरच आयोगाचे कामकाज सुरू होईल.
- अंतिम निर्णय: आयोगाने आपला अहवाल सादर केल्यावर आणि सरकारच्या अंतिम मंजुरीनंतरच वेतन संरचना आणि ८ वा वेतन आयोग कधी लागू होईल हे स्पष्ट होईल.
व्हाटसऍप ग्रुप जॉईन करा
